Hai đứa con trẻ – Thạch Lam
Truyện ngắn hai đứa trẻ của Thạch Lam vẫn vẽ lên bức tranh sống động nơi phố thị trấn nghèo khó, với rất nhiều mảnh đời cơ cực, quẩn quanh, bế tắc trước năm 1945.
Bạn đang xem: Vẽ tranh hai đứa trẻ
Câu chuyện cũng diễn tả niềm nâng niu chân thành của tác giả cũng tương tự bày tỏ sự trân trọng vào hi vọng cho đa số số phận bần cùng trong buôn bản hội, mặc dầu những ước mong mỏi ấy không rõ ràng, rất mơ hồ với mông lung.
1. Tranh ảnh nơi phố thị xã nghèo
Tiếng trống thu không<1> trên chiếc chợ của huyện nhỏ; từng giờ đồng hồ một vang xa để điện thoại tư vấn buổi chiều. Phương tây, đỏ rực như lửa cháy và hầu hết đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn. Dãy tre xóm trước mặt đen lại và cắt hình rơ rệt bên trên nền trời.
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả dịu dàng như ru, văng vẳng giờ ếch nhái kêu ran xung quanh đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào. Trong shop hơi tối, con muỗi đã ban đầu vo ve. Liên ngồi yên ổn lặng bên mấy quả thuốc tô đen; hai con mắt chị bóng tối ngập đầy dần cùng cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây thơ của chị; Liên thiếu hiểu biết sao, tuy vậy chị thấy lòng bi hùng man mác trước mẫu giờ tự khắc của ngày tàn.
– Em thắp đèn lên chị Liên nhé?
Nghe giờ An, Liên vùng lên trả lời:
– Hẵng nhàn hạ một lát nữa cũng được. Em ra ngồi phía trên với chị kẻo trong muỗi.
An bỏ bao diêm xuống bàn cùng chị ra ngoài chõng ngồi, mẫu chõng nan nhún mình xuống và kêu cót két.
– loại chõng này sắp gãy rồi chị nhỉ?
– Ừ nhằm rồi chị bảo mẹ mua dòng khác rứa vào.
Hai người mẹ gượng vơi ngồi yên quan sát ra phố. Các nhà vẫn lên đèn cả rồi, đèn treo vào nhà bác phở Mĩ, đèn hoa kì lèo tèo trong đơn vị ông Cửu, cùng đèn dây sáng xanh trong hiệu khách… phần nhiều nguồn tia nắng ấy những chiếu ra ngoài phố khiến cát lung linh từng chỗ và đường lồi lõm thêm bởi vì những hòn đá nhỏ một bên sáng, một bên tối.
Chợ họp thân phố văn từ lâu. Người về hết với tiếng rầm rĩ cũng mất. Bên trên đất chỉ với rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn với lá mía. Một mùi âm độ ẩm bốc lên, tương đối nóng của buổi ngày lẫn mùi cát bụi thân thuộc quá, khiến chị em liên hệ là mùi hương riêng của đất, của quê nhà này. Một vài người bán hàng về muộn đang thu xếp mặt hàng hóa, đòn gánh vẫn xỏ sẵn vào quang quẻ rồi, họ còn đứng rỉ tai với nhau ít câu nữa.
Mấy đứa con nít nhà nghèo ngơi nghỉ ven chợ cúi lom rom trên phương diện đất chuyển vận tìm tòi. Bọn chúng nhặt nhạnh thanh nứa, thanh tre, hay bất kể cái gì có thể dùng được của những người bán sản phẩm để lại, Liên trông thấy hễ lòng mến nhưng bao gồm chị cũng không tồn tại tiền nhằm mà cho cái đó nó.
Trời chấp choá tối, bây chừ chị em Liên new thấy thằng cu nhỏ xíu xách điếu đóm với khiêng hai chiếc ghế trên sườn lưng ở trong ngõ đi ra; chị Tí, bà bầu nó, theo sau, đội cái chõng bên trên đầu với tay mang trù trừ bao nhiêu là đồ vật đạc: toàn bộ cái cửa hàng của chị.
– Sao từ bây giờ chị dọn hàng muộn thế?
Chị Tí nhằm chõng xuống đất, bày biện những bát uống nước mãi rồi mới chép miệng vấn đáp Liên:
– Ối chao, nhanh chóng với muộn cơ mà có thấm thía gì.
Ngày, chị đi tìm cua bắt tép; về tối đến chị new dọn dòng hàng nước này dưới nơi bắt đầu cây bàng, cạnh bên cái mốc gạch. Để bán cho ai? Mấy fan phu gạo tuyệt phu xe, thỉnh thoảng tất cả mấy chú bộ đội lệ <2> trong huyện hay tín đồ nhà thầy quá <3> đi gọi chân tổ tôm, cao hứng vào sản phẩm chị uống chén nước chè tươi và hút điếu dung dịch lào. Chị Tí chả kiếm được bao nhiêu, cơ mà chiều làm sao chị cũng dọn hàng, từ chập tối cho đến đêm.
Chị kê ngừng chõng, ghế, dịch ngọn đèn hoa kì lại để ngồi têm trầu, còn thằng cu thì loay hoay team lửa để nấu nồi nước chè. Lúc bấy giờ chị bắt đầu ngẩng lên thì thầm với Liên:
– Còn cô không dọn mặt hàng à?
Liên giật mình, kêu khẽ: “Chết chửa!”. Rồi vực lên giục em:
– Vào đóng shop thôi, không bà bầu ra mắng chết.
An đáp:
– từ bây giờ chưa chắc bà mẹ có ra không, chị ạ. Người mẹ còn bận làm gạo cơ mà.
Ngày nào, cứ chập tối, mẹ Liên lại tạt ra thăm hàng một lần, và bà dặn cứ trống thu không là đề nghị đóng siêu thị lại. Cố gắng mà Liên mải ngồi nhìn phố quên mất! bây chừ Liên lập cập vào thắp đèn, xếp đa số quả <4> sơn black lại, trong những lúc An đi kiếm then để cài đặt cửa cho vững chắc chắn. Cái shop hai mẹ trông xem là một shop tạp hóa nhỏ xíu, bà bầu Liên dọn tức thì từ khi anh chị bỏ tp hà nội về quê ở, bởi vì thầy Liên mất việc. Một gian hàng bé nhỏ thuê lại của bà lão móm, chống ra bởi một tấm phên nứa dán giấy nhật trình <5>. Người mẹ Liên giao mang đến Liên canh chừng – bà còn bận làm hàng xáo <6> – và trời tối thì hai bà mẹ cùng ngủ phía trên để trông hàng.
Liên đếm lại phần đa phong thuốc lào, xếp vào hòm những bánh xà phòng còn lại, vừa lầm bầm tính tiền hàng. Hôm nay, ngày phiên <7> mà bán hàng cũng chẳng ăn thua gì.
– bao gồm phải buổi trưa em bán ra cho bà Lực nhị bánh xà phòng không?
An ngẫm suy nghĩ rồi đáp:
– Vâng, bà ta tải hai bánh, còn cụ chi lấy nửa bánh nữa.
Liên với bộ bàn tính để cộng số tiền. Nhưng trong mặt hàng nóng cùng muỗi quá, chị e dè rồi xếp hết cả chi phí vào tráp <8> , ko kể nữa:
– Thôi, để mai tính một thể.
An nhìn chị, chỉ chờ lúc ấy. Hai bà bầu cùng vội mong muốn đóng cửa hàng để lại ra ngoài kia, ngồi bên trên chõng ngắm nhìn phong cảnh ngoài phố. Liên khóa vội vàng tráp tiền với một mẫu khóa chị treo vào loại dây xà tích bội nghĩa ở thắt lưng, cái xà tích <9> và chiếc khóa chị quý mến với hãnh diện, vày nó trầm trồ chị là cô gái lớn với đảm đang.
– A, cô bé bỏng làm gì thế?
Nghe câu nói tiếp theo sau một tiếng cười khanh khách, người mẹ Liên không đề nghị ngoảnh mặt ra cũng biết là ai đó đã vào hàng. Đó là gắng Thi, một bà già tương đối điên vẫn sở hữu rượu ở hàng Liên. Liên đã biết tính bà, chị lẳng im rót một phắn rượu ti <10> đầy đưa đến cụ; chị không dám nhìn khía cạnh cụ, và trong tim hơi run sợ, chị mong muốn cho vắt chóng đi. Cụ cố kỉnh cút rượu soi lên rồi mỉm cười giòn giã nói:
– A, em Liên thảo <11> nhỉ. Từ bây giờ lại rót đầy đến chị đây.
Cụ ngửa cổ ra đằng sau, uống một tương đối cạn sạch, rồi vừa chép miệng vừa lần ruột nghé trả tiền. Cầm để cha đồng xu vào tay Liên, xoa đầu chị một chiếc rồi lảo hòn đảo bước ra ngoài. Hai chị em Liên đứng sững quan sát theo ráng đi lần vào nhẵn tối, tiếng cười khanh khách nhỏ dần về phía làng.
Trời đã bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung cùng thoảng qua gió mát. Đường phố và những ngõ con từ từ chứa đầy trơn tối. Những nhà đã đóng lặng ỉm, trừ một vài siêu thị còn thức, cơ mà cửa chỉ nhằm hé ra một khe ánh sáng. Con nít tụ họp nhau sinh sống thềm hè, tiếng cười nói vui vẻ, khiến An thèm ý muốn nhập đàn với bọn chúng để nô đùa, tuy nhiên sợ trái lời chị em dặn đề xuất coi hàng, nên hai người mẹ đành ngồi yên ổn trên chõng, đưa mắt theo dõi phần lớn bóng fan về muộn, thảnh thơi đi vào đêm.
Vòm trời mặt hàng ngàn ngôi sao ganh nhau tủ lánh, lẫn với vệt sáng của những con đom đóm bay là trên mặt đất hay len vào số đông cành cây. An với Liên lặng ngước mắt lên nhìn các vì sao nhằm tìm sông Ngân Hà và nhỏ vịt theo sau ông Thần Nông <12> . Dải ngân hà thăm thẳm bao la đối với tâm hồn hai đứa trẻ con như đầy bí mật và xa lạ và làm mỏi trí nghĩ, nên chỉ có thể một lát hai người mẹ lại chúi chú ý về khía cạnh đất, về quầng sáng thân mật chung xung quanh ngọn đèn lay hễ trên chõng hàng của chị ý Tí. Về phía huyện, một chấm lửa khác nhỏ tuổi và quà lơ lửng đi trong đêm tối, mất đi, rồi lại hiện ra…
An trỏ tay bảo chị:
– Kìa, hàng phở của bác bỏ Siêu đến kia rồi.
Tiếng đòn gánh kĩu kịt nghe rõ rệt, khói theo gió tạt lại địa điểm hai chị em. Bác Siêu đang tới gần, để gánh phở xuống đường. Bác bỏ cúi xuống đội lại lửa, thổi vào loại nứa con. Bóng chưng mênh mang ngả xuống khu đất một vùng và kéo dãn dài đến tận sản phẩm rào hai bên ngõ. An với Liên ngửi thấy hương thơm phở thơm, tuy nhiên ở mẫu huyện bé dại này, quà bác Siêu là 1 thứ xoàn xa xỉ, những tiền, hai chị em không khi nào mua được. Liên ghi nhớ lại khi ở thủ đô chỉ được hưởng phần đông thức tiến thưởng ngon, kỳ lạ – bấy giờ chị em Liên nhiều tiền, được đi chơi bờ hồ nước <13> uống những cốc nước rét xanh đỏ. Bên cạnh ra, đáng nhớ còn lưu giữ lại không rõ rệt gì, chỉ là 1 trong những vùng sáng rực và tủ lánh. Thủ đô hà nội nhiều đèn quá, từ khi công ty Liên dọn về đây, từ bỏ khi tất cả cái cửa hàng này, đêm nào Liên với em cũng bắt buộc ngồi trên mẫu chõng tre dưới cội bàng cùng với cái buổi tối của khung cảnh phố thông thường quanh.
Đêm tối so với Liên quen thuộc lắm, chị không hại nó nữa. Tối hết cả, tuyến đường thăm thẳm ra sông, con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng mạc lại sẫm black hơn nữa. Giờ chỉ với ngọn đèn con của chị Tí, với cái bếp lửa của bác Siêu, chiếu sáng một vùng đất cát, trong cửa hàng, ngọn đèn của Liên, ngọn đèn vặn nhỏ, lác đác từng hột sáng sủa lọt qua phên nứa. Toàn bộ phố xá vào huyện hiện nay đều thu nhỏ dại lại, địa điểm hàng nước của chị ý Tí. Thêm được một gia đình bác xẩm <14> ngồi trên manh chiếu, dòng thau sắt trắng để trước mặt, nhưng chưng chưa hát vì chưa tồn tại khách nghe.
Chị Tí phe phẩy cành chuối khô xua đuổi ruồi bò trên mấy thức hàng, chậm rãi nói:
– giờ muộn cố này mà người ta chưa ra nhỉ?
Chị mong muốn nói mấy chú lính trong huyện, mấy người nhà của cụ thừa, ráng lục <15> là những quý khách quen của chị. Chưng Siêu đáp vẩn vơ:
– từ bây giờ trong ông giáo cũng đều có tổ tôm. Dễ họ không phải đi gọi đâu.
Vợ chồng bác xẩm góp chuyện bằng mấy tiếng bọn bầu bần bật trong im lặng. Thằng nhỏ bò ra đất, ngoại trừ manh chiếu, nghịch nhặt đầy đủ rác không sạch vùi vào cát bên đường. Chừng ấy bạn trong nhẵn tối ước ao đợi một cái gì tươi tắn cho sự sống túng bấn hằng ngày của họ.
2. Chổ chính giữa trạng mong chờ của hai đứa con trẻ cảnh chờ tàu
An và Liên đã ảm đạm ngủ ríu cả mắt. Tuy vậy hai bà mẹ vẫn cố gượng để thức khuya chút nữa, trước khi vào hàng ngừng hoạt động đi ngủ. Chị em vẫn dặn phải thức cho đến khi tàu xuống – đường sắt đi ngang qua ngay lập tức trước mặt phố – để phân phối hàng, may ra còn tồn tại một vài người mua. Nhưng cũng giống như mọi đêm, Liên ko trông mong mỏi còn ai đến tải nữa. Với lại, đêm họ chỉ thiết lập cho bao diêm hay gói dung dịch là cùng. Liên và em vắt thức nguyên nhân là cớ khác, vì ao ước được nhìn chuyến tàu, đó là sự hoạt động cuối thuộc của tối khuya.
An đã nằm xuống gối đầu lên đùi chị, mí mắt sắp tới sửa rơi xuống còn dặn với:
– Tàu mang lại chị đánh thức em dậy nhé.
– Ừ, em cứ ngủ đi.
Liên khẽ quạt mang đến An, vuốt lại mái đầu tơ. Đầu em bé xíu nặng dần trên người Liên, chị ngồi yên ổn không hễ đậy. Qua kẽ lá của cành bàng, nghìn sao vẫn tủ lánh; một nhỏ đom đóm bám vào dưới phương diện lá, vùng sáng nhỏ xanh nhấp nháy rồi hoa bàng rụng xuống vai Liên khe khẽ, thỉnh thoảng từng loạt một. Trung ương hồn Liên lặng tĩnh hẳn, bao gồm những cảm giác mơ hồ nước không hiểu.
Trống cố canh <16> ở huyện tiến công tung lên một tiếng ngắn khô khan, ko vang rượu cồn ra xa, rồi chìm ngay vào bóng tối. Tín đồ vắng mãi, trên sản phẩm ghế chị Tí mới tất cả hai, bố bác phu ngồi uống nước cùng hút thuốc lào. Dẫu vậy một lát từ phố thị xã đi ra, hai bố người nỗ lực đèn lồng lung lay những bóng dài: mấy người làm công ở hiệu khách hàng đi đón bà công ty ở thức giấc về. Chưng Siêu nghển cổ chú ý ra phía ga, lên tiếng:
– Đèn ghi <17> đang ra cơ rồi.
Liên cũng bắt gặp ngọn lửa xanh biếc, liền kề mặt đất, như ma trơi. Rồi tiếng tiếng xe lửa chỗ nào vang lại, trong tối khuya kéo dãn ra theo ngọn gió xa xôi. Liên thức tỉnh em:
– Dậy đi, An. Tàu cho rồi.
An nhỏm dậy, đem tay dụi mắt cho tỉnh hẳn. Hai chị em nghe thấy giờ đồng hồ dồn dập, tiếng xe rít mạnh tay vào ghi. Một làn sương bừng sáng sủa trắng lên đằng xa, sau đó tiếng quý khách ồn ào khe khẽ. Mấy năm nay bán buôn kém nên bạn lên xuống ít, có khi hai mẹ đợi hóng chẳng thấy ai. Trước kia, sinh hoạt sân ga, gồm mấy hàng cơm trắng mở đón khách, đèn sáng cho đến nửa đêm. Nhưng hiện nay họ tạm dừng hoạt động cả rồi, cũng lạng lẽ tối black như kế bên phố.
Hai bà bầu chờ không lâu. Tiếng còi đã rít lên, cùng tàu rầm rộ đi tới. Liên dắt em vùng dậy để nhìn đoàn xe vụt qua, các toa đèn sáng sủa trưng, chiếu ánh cả xuống đường. Liên chỉ thoáng trông thấy rất nhiều toa hạng trên phong cách lố nhố đa số người, đồng và kền che lánh, và những cửa kính sáng. Rồi dòng tàu đi vào đêm tối, để lại hồ hết đốm than đỏ cất cánh tung trên đường sắt. Hai bà bầu còn chú ý theo dòng chấm đỏ của mẫu đèn xanh trên toa sau cùng, xa xa mãi rồi ẩn sau rặng tre.
– Tàu bây giờ không đông nhỉ, chị nhỉ.
Liên di động cầm tay em không đáp. Chuyến tàu đêm nay ko đông như hồ hết khi, thưa vắng người và hình khư nhát sáng hơn. Nhưng mà họ ở tp. Hà nội về! Liên yên theo mơ tưởng. Tp hà nội xa xăm, hà thành sáng rực vui vẻ cùng huyên náo. Nhỏ tàu như vẫn đem một chút trái đất khác đi qua. Một quả đât khác hẳn, đối với Liên, khác hoàn toàn cái vầng sáng sủa ngọn đèn của chị ấy Tí cùng ánh lửa của chưng Siêu. Đêm buổi tối vẫn phủ bọc chung quanh, đêm của khu đất quê, và ko kể kia, đồng ruộng bát ngát và yên ổn lặng.
– Thôi đi ngủ đi chị.
Liên vỗ vai em ngồi xuống chõng. An cũng ngồi xuống với ngả nguồn vào vai Liên. Tiếng vang đụng của xe pháo hỏa đã bé dại rồi, với mất dần trong trơn tối, lắng tai cũng ko nghe thấy nữa. Sao bên trên trời vẫn che lánh. Cả phố huyện hiện thời mới thiệt là hết náo động, chỉ với đêm khuya, giờ đồng hồ trống cụ canh và tiếng chó cắn. Trường đoản cú phía ga, bóng đèn lồng cùng với bóng tín đồ đi về, chị Tí đương sửa soạn đồ vật và chưng Siêu đã gánh hàng bước vào trong làng, còn vợ ông chồng bác xẩm ngủ gục bên trên manh chiếu từ bỏ bao giờ.
Liên quay trở về nhìn em, thấy An cũng đã ngủ say tay rứa chặt tà áo chị với đầu vẫn nhờ vào vai. Liên chú ý quanh đêm tối, gió đã thoáng lạnh và đom đóm không thể nữa. Chị cúi cong người xuống vực em vào trong hàng, mắt cũng đã ríu lại. Chị gài cửa cẩn trọng và vặn nhỏ đèn để lên trên cái quả thuốc đánh đen. Rồi Liên đến bên em ở xuống. Chị gối đầu lên tay nhắm đôi mắt lại. Những cảm hứng ban ngày lắng đi trong thâm tâm hồn Liên và hình ảnh của trái đất quanh mình, mờ mờ đi trong đôi mắt chị. Liên thấy mình sống giữa bao nhiêu sự xa xôi đo đắn như loại đèn bé của chị Tí chỉ thắp sáng một vùng khu đất nhỏ. Tuy thế Liên không cho là được lâu, mắt chị nặng trĩu dần, rồi sau Liên ngập vào giấc ngủ yên tĩnh, cũng yên tĩnh như đêm ở trong phố, tịch mịch cùng đầy bóng tối.
Chú giải vào truyện ngắn nhị đứa trẻ em – Thạch Lam
<1> Thu không: ở ghê thành giỏi tỉnh, thị xã ngày xưa, cho gần tối gồm quân lính hộ thành đi tuần tra, khi xong xuôi việc thì tiến công trống báo cho biết để đóng góp cổng thành, như vậy gọi là thu không, ý là trong thành an toàn, không có gì xứng đáng ngại cả.<2> bộ đội lệ: lính không có vũ trang, siêng làm các việc tạp dịch, phục dịch quan lại giai đoạn trước bí quyết mạng.<3> Thầy thừa: thừa phải. Một các loại viên chức làm việc bàn giấy giúp việc cho các tri phủ, tri huyện.<4> Quả: nguyên lý để đựng mặt hàng khô, hình vỏ hộp tròn, tất cả nắp, bên phía trong chia những ngăn. Quả làm được làm bằng gỗ hoặc tre đan, phía bên ngoài phủ sơn ta màu sắc đen, nâu hoặc đỏ.<5> Nhật trình: báo hằng ngày.<6> mặt hàng xáo: nghề xay thóc giã gạo, tìm lời bằng phương pháp bán gạo và thu các sản phẩm phụ như tấm, cám.<7> Ngày phiên: ngày họp chợ chính, đông người mua ké phân phối hơn ngày thường.<8> Tráp: vật dụng hình hộp tròn hoặc cữ nhật bằng gỗ, thời trước dùng làm đựng những vật quý tốt giấy tờ, trầu cau. Tráp nhỏ dại hơn quả.<9> Xà tích: sợ hãi dây bằng bạc hay mạ bạc, gồm kèm theo chìa khóa, vỏ hộp đựng vôi ăn trầu, đàn bà thời trước thường đeo ở thắt lưng làm đồ trang sức.<10> Rượu ti: rự vày công ti rượi được cơ quan ban ngành bảo hộ Pháp được cho phép bán rộng lớn rãi, phù hợp pháp (trái với rượu ti là rượu lậu).<11> Thảo: tất cả lòng tốt, hay chia sẻ, nhường nhịn tín đồ khác.<12> Thần Nông: theo truyền thuyết, đó là 1 trong vị nhà vua của trung hoa cổ đại, trước cả Nghiêu – Thuấn, dạy dỗ dân có tác dụng ruộng, họp chợ cùng bày bí quyết bốc thuốc trị bệnh. Tên ông được đặt cho một chòm sao.<13> Bờ Hồ: chỉ bờ hồ Hoàn Kiếm, ở trung tâm Hà Nội.<14> bác bỏ xẩm: thợ gỗ mù, kiếm ăn uống bằng nghề hát rong.<15> ráng lục: lục sự, một nhiều loại viên chức nhỏ, chăm lo hồ sơ về tố tụng ở các phủ huyện.<16> Trống cố kỉnh canh: trước đây, một tối được chia thành năm canh. Đầu từng canh tất cả trống báo.<17> Đèn ghi: ghi là thiết bị dùng để làm chuyển mặt đường chạy của xe pháo lửa, đèn ghi là đèn báo hiệu cho câu hỏi chuyển đường chạy của xe cộ lửa.
Nhà văn Thạch Lam
Thạch Lam (1910 – 1942), tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi thành Nguyễn Tường Lân, còn có bút danh khác là Việt Sinh. Ông sinh và mất trên Hà Nội, nhưng gồm một thời gian lúc còn thơ ấu, Thạch Lam sinh sống với gia đình ở huyện Cẩm Giàng, Hải Dương.
Ông là em ruột của hai bên văn độc nhất vô nhị Linh và Hoàng Đạo. Sau khoản thời gian đỗ tú tài phần thứ nhất, ông làm báo, viết văn cùng các anh cùng trở thành trong số những cây cây viết chủ chốt của hai tờ tuần báo Phong hóa, thời buổi này – cơ sở ngôn luận của group Tự Lực văn đoàn.
Ngày 28 – 06 – 1942, ông mất vì căn bệnh lao.
Thạch Lam không thành công trong đái thuyết, cơ mà là cây bút viết truyện ngắn tài hoa xuất sắc. Có những truyện nghiêng về cuộc sống đời thường vất vả, cơ cực, thuyệt vọng của nông dân, tiểu bốn sản, thị dân nghèo (Nhà bà mẹ Lê, Đói, Người các bạn trẻ, bạn học trò, Tối cha mươi…). Các truyện khác lại tập trung khai thác những khía cạnh bình thường mà nên thơ trong cuộc sống thường ngày (Gió lạnh lẽo đầu mùa, giờ đồng hồ chim kêu, Đứa con đầu lòng,…).
Truyện ngắn của Thạch Lam thường không có tình tiết đặc biệt. Mỗi truyện là một bài thơ trữ tình đượm buồn. đơn vị thơ đi sâu vào khai thác thế giới nội tâm nhân thiết bị với mọi cảm xúc, xúc cảm mơ hồ, ước ao manh, tinh tế. Hai yếu tố “hiện thực” cùng “thi vị, trữ tình” luôn đan cài, xen kẽ vào nhau, tạo nên nét sệt thù, rực rỡ khó lẫn vào phong những nghệ thuật của ông.
Xem thêm: Búp Bê Tình Dục Là Gì ? Có Nên Dùng Búp Bê Tình Dục Không
Tác phẩm thiết yếu của Thạch Lam: Gió đầu mùa (tập truyện ngắn – 1937), nắng và nóng trong vườn (tập truyện ngắn – 1938), Ngày new (tiểu thuyết – 1939), Theo chiếc (bình luận văn học tập – 1941), sợi tóc (tập truyện ngắn – 1942), tp. Hà nội băm sáu phố phường (bút kí – 1943) và hai phóng sự nhiều năm Hà Nọi ban đêm (Phong hóa, 1936), Một tháng ở nhà thương (Phong hóa, 1937).