Các ký hiệu trong toán học được sử dụng khi thực hiện các phép toán khác nhau. Việc tham khảo các đại lượng Toán học trở nên dễ dàng hơn khi dùng ký hiệu toán học. Trên thực tế, khái niệm toán học phụ thuộc hoàn toàn vào các con số và ký hiệu. Chính vì vậy, việc nắm rõ các ký hiệu toán học trở nên vô cùng quan trọng với học sinh.



1. Các ký hiệu toán học cơ bản

Các ký hiệu trong toán học cơ bản giúp con người làm việc một cách lý thuyết với các khái niệm toán học. Chúng ta không thể làm toán nếu không có các ký hiệu. Các dấu hiệu và ký hiệu toán học chính là đại diện của giá trị. Những suy nghĩ toán học được thể hiện bằng cách sử dụng các ký hiệu. Nhờ trợ giúp của các ký hiệu, một số khái niệm và ý tưởng toán học nhất định được giải thích rõ ràng hơn. Dưới đây là danh sách các ký hiệu toán học cơ bản thường được sử dụng.

Bạn đang xem: Các kí hiệu toán học

Ký hiệu Tên ký hiệu Ý nghĩa Ví dụ
=dấu bằngbình đẳng3 = 1 + 23 bằng 1 + 2
không dấu bằngbất bình đẳng3 ≠ 43 không bằng 4
khoảng chừng bằng nhauxấp xỉsin (0,01) ≈ 0,01,a ≈ b nghĩa là a xấp xỉ bằng bb

/

bất bình đẳng nghiêm ngặtlớn hơn4/ 3lớn hơn 3
bất bình đẳng nghiêm ngặtnhỏ hơn3 3 nhỏ hơn 4
bất bình đẳnglớn hơn hoặc bằng4 ≥ 3, a ≥ b là kí hiệu cho a lớn hơn hoặc bằng b
bất bình đẳngnhỏ hơn hoặc bằng3 ≤ 4,a ≤ b nghĩa là a nhỏ hơn hoặc bằng b
()

dấu ngoặc đơn

tính biểu thức bên trong đầu tiên2 × (4 + 6) = 20
<>

dấu ngoặc

tính biểu thức bên trong đầu tiên<(8 + 2) × (1 + 1)> = 20
+dấu cộngthêm vào1 + 3 = 4
-dấu trừ

phép trừ

4 - 1 = 3
±cộng - trừcả phép cộng và trừ3 ± 1 = 1 hoặc 2
±trừ - cộngcả phép trừ và cộng3 ∓ 2 = 1 hoặc 5
*dấu hoa thịphép nhân2 * 5 = 10
×dấu thời gianphép nhân2 × 4 = 8
.dấu chấm chânphép nhân3 ⋅ 4 = 12
÷dấu hiệu phân chiasựphân chia4 ÷ 2 = 2
/

dấu gạch chéo

sự phân chia4/2 = 2
-đường chân trờichia / phân số$\frac{6}{3}$ = 2
modmodulotính toán phần còn dư9 mod 2 = 1
.giai đoạn = Stagedấu thập phân3,56 = 3 + 56/100
$a^{b}$quyền lựcsố mũ$3^{3}$ = 9
a ^ bdấu mũsố mũ3 ^ 3 = 9
√ acăn bậc hai√ a ⋅ √ a = a√ 4 = ± 2
$\sqrt<3>{a}$gốc hình khối$\sqrt<3>{f}$ ⋅ $\sqrt<3>{f}$ ⋅ $\sqrt<3>{f}$ = f$\sqrt<3>{27}$ = 3
$\sqrt<4>{a}$gốc thứ tư$\sqrt<4>{g}$ ⋅ $\sqrt<4>{g}$ ⋅ $\sqrt<4>{g}$ ⋅ $\sqrt<4>{g}$ = g

$\sqrt<4>{81}$ = ± 3

$\sqrt{a}$gốc thứ n (gốc)với n = 3, $\sqrt{27} = 3$
%phần trăm1% = 1/10010% × 20 = 2
phần nghìn1 ‰ = 1/1000 = 0,1%10 ‰ × 20 = 0,2
ppmmỗi triệu1ppm = 1/100000010ppm × 20 = 0,0002
ppbmỗi tỷ1ppb = 1/100000000010ppb × 20 = 2 × $10^{-7}$
pptmỗi nghìn tỷ1ppt = $10^{-12}$10ppt × 20 = 2 × $10^{-10}$

2. Các ký hiệu số trong toán học

TênTây Ả RậpRomanĐông Ả RậpDo Thái
không0٠
một1I١א
hai2II٢ב
ba3III٣ג
bốn4IV٤ד
năm5V٥ה
sáu6VI٦ו
bảy7VII٧ז
tám8VIII٨ח
chín9IX٩ט
mười10X١٠י
mười một11XI١١יא
mười hai12XII١٢יב
mười ba13XIII١٣יג
mười bốn14XIV١٤יד
mười lăm15XV١٥טו
mười sáu16XVI١٦טז
mười bảy17XVII١٧יז
mười tám18XVIII١٨יח
mười chín19XIX١٩יט
hai mươi20XX٢٠כ
ba mươi30XXX٣٠ל
bốnmươi40XL٤٠מ
nămmươi50L٥٠נ
sáumươi60LX٦٠ס
bảymươi70LXX٧٠ע
támmươi80LXXX٨٠פ
chínmươi90XC٩٠צ
một trăm100C١٠٠ק

3. Ký hiệu đại số

Ký hiệuTên ký hiệuÝ nghĩaVí dụ
xbiến xgiá trị không xác định cần tìm3x = 6 thì x = 2

tương đươnggiống hệt
bằng nhau theo định nghĩabằng nhau theo định nghĩa
: =bằng nhau theo định nghĩabằng nhau theo định nghĩa
~khoảng chừng bằng nhauxấp xỉ yếu2,5 ~ 33
khoảng chừng bằng nhauxấp xỉsin (0,01) ≈ 0,01
tỷ lệ vớitỷ lệ vớib ∝ a khi b = ka, k hằng số
vô cựcvô cực
ít hơn rất nhiều so vớiít hơn rất nhiều so với1 ≪ 1000000000
lớn hơn nhiềulớn hơn nhiều1000000000 ≫ 1
()dấu ngoặc đơntính toán biểu thức phía trong trước tiên2 * (4 + 5) = 18
<>dấu ngoặctính toán biểu thức phía trong trước tiên<(1 + 0,5) * (1 + 3)> = 6
{}dấu ngoặc nhọnthiết lập
⌊ x ⌋làm tròn số trong ngoặc thành số nguyên thấp hơnlàm tròn số trong ngoặc thành số nguyên thấp hơn⌊4,3⌋ = 4
⌈ x ⌉làm tròn số trong ngoặc thành số nguyên lớn hơnlàm tròn số trong ngoặc thành số nguyên lớn hơn⌈4,3⌉ = 5
x !giai thừagiai thừa4! = 1.2.3.4
| x |giá trị tuyệt đốigiá trị tuyệt đối| -3 | = 3
f ( x )hàm của xcác giá trị của x ánh xạ thành f (x)f ( x ) = 2 x +4
( f ∘ g )thành phần chức năng( h ∘ i ) ( x ) = h ( i ( x ))h ( x ) = 5 x , i ( x ) = x -3 ⇒ ( h ∘ i ) ( x ) = 5 ( x -3)
( a , b )khoảng thời gian mở( a , b ) = { y | a c ∈ (3,7)
< a , b >khoảng thời gian đóng< a , b > = { j | a ≤ j ≤ b }j ∈ <3,7>
thay đổi / khác biệtthay đổi / khác biệt∆ t = $t_{x+1}$ - $t_{x}$
Δ = $b^{2}$ - 4 ac
sigmatổng - tổng của toàn bộ các giá trị trong phạm vi của chuỗi

∑ $x_{i}$ = $x_{1}$ + $x_{2}$ + ... + $x_{n-1}$ + $x_{n}$

∑∑sigma

tổng kép

$\sum_{j=1}^{3}$ $\sum_{i=1}^{9}$ $x_{i,j}$ = $\sum_{i=1}^{9}$ $x_{i,1}$ + $\sum_{i=1}^{8}$ $x_{i,3}$
số pi vốnsản phẩm - sản phẩm của toàn bộ các giá trị trong phạm vi∏ $x_{i}$ = $x_{1}$ ∙ $x_{2}$ ∙ ... ∙ $x_{n-1}$ ∙ $x_{n}$
ehằng số/ số Eulere = 2,718281 ...e = lim $(1 + 1 / x)^{x}$ , trong đó x → ∞
γhằng sốγ = 0,5772156649 ...
φTỉ lệ vàngtỷ lệ không đổi
πhằng số piπ = 3,1415926 ...là tỷ số giữa chu vi hình tròn và đường kính của hình tròn đód⋅π = 2⋅ π ⋅ r =c

4. Các ký hiệu xác suất và thống kê

Ký hiệuTên ký hiệuÝ nghĩaVí dụ
P ( A )hàm xác suấtxác suất của một sự kiện AP ( A ) = 0,3
P ( A ⋂ B )xác suất các sự kiện giao nhau

xác suất của các sự kiện A và sự kiện B

P ( A ⋃ B )

xác suất kết hợpxác suất của các sự kiện A hoặc sự kiện B
P ( A | B )hàm xác suất có điều kiệnxác suất của sự kiện A cho trước sự kiện đã xảy ra B
f ( x )

hàm mật độ xác suất (pdf)

Q ( a ≤ x ≤ b ) = ∫ f ( x ) dxf ( x ) = 2x+3
F ( x )hàm phân phối (cdf)
μdân số trung bình

giá trị dân số trung bình

μ = 12
E ( X )kỳ vọnggiá trị kỳ vọng của X (X là biến ngẫu nhiên)E ( X ) = 10

E ( X | Y )

giá trị kỳ vọng có điều kiệngiá trị kỳ vọng của X cho trước YE ( X | Y = 33 ) = 90
var ( X )phương saiphương sai của biến ngẫu nhiên Xvar ( X ) = 3
$\sigma ^{2}$phương saiphương sai của các giá trị$\sigma ^{2}$ = 9
std ( X )độ lệch chuẩngiá trị độ lệch chuẩn của X (X là biến ngẫu nhiên)std ( X ) = 3
$\sigma _{X}$độ lệch chuẩnđộ lệch chuẩn của biến X ngẫu nhiên$\sigma _{x}$ = 4
trung bìnhgiá trị trung bình của biến X (ngẫu nhiên)= 5
cov ( X , Y )hiệp phương saigiá trị hiệp phương sai của các biến ngẫu nhiên X và Ycov ( X, Y ) = 6
corr ( X , Y )tương quansự tương quan của các biến ngẫu nhiên X và Ycorr ( X, Y ) = 0,7
$\rho _{X,Y}$tương quansự tương quan của các biến ngẫu nhiên X và Y$\rho _{X,Y}$ = 0,8

tổng

tổng của toàn bộ các giá trị trong phạm vi của chuỗi$\sum_{i=1}^{3} x_{i} = x_{1} + x_{2} + x_{3}$
∑∑

tổng kép

tổng kết kép$\sum_{j=1}^{3} \sum_{i=1}^{9} x_{i,j} = \sum_{i=1}^{9} x_{i,1} + \sum_{i=1}^{8} x_{i,3}$
Momốtgiá trị xuất hiện thường xuyên nhất
MRtầm trungMR = ( $x_{1} + x_{2}$ ) / 2 trong đó $x_{1}$là max, $x_{2}$ là min
Mdtrung bình mẫu
$Q_{1}$phần tư đầu tiên
$Q_{2}$phần tư thứ hai / trung vị
$Q_{3}$phần tư thứ ba / phần tư trên
x

trung bình mẫu

giá trị trung bình

$s^{2}$

giá trị phương sai mẫuphương sai mẫu$s^{2}$ = 8
sđộ lệch chuẩn mẫuđộ lệch chuẩns = 2
$z_{x}$giá trị điểm chuẩn$z_{a} = (a - \bar{a}) / s_{a}$
X ~phân phốiphân phối của biến ngẫu nhiên XX ~ N (0,2)
N ( μ , $\sigma ^{2}$ )phân phối bình thườngphân phối gaussianX ~ N (0,2)
Ư ( a , b )phân bố đồng đềuxác suất bằng nhau trong phạm vi x, y X ~ U (0,2)
exp (λ)phân phối theo cấp số nhânf ( y ) = $\lambda e^{-\lambda y}$ , trong đó y ≥0
gamma ( c , λ)phân phối gammaf ( x ) = $\lambda$ $cx^{c-1} e^{-\lambda x} /$ Γ ( c ) với x ≥0
χ 2 ( h )phân phối chi bình phươngf ( x ) = $x^{h/2-1} e^{-x/2} / (2^{h/2} \Gamma (h/2))$
F ( k 1 , k 2 )phân phối F
Bin ( n , p )phân phối nhị thức

f ( k ) =${(1-p)^{nk}}_{n}C_{k} p^{k}$

Poisson (λ)phân phối Poissonf ( k ) = $(\lambda ^{k}e^{-\lambda }) / k!$
Geom ( p )phân bố hình học
Bern ( p )Phân phối Bernoulli

5. Ký hiệu giải tích và phân tích

Ký hiệuTên ký hiệuÝ nghĩaVí dụ
limgiới hạngiới hạn của một hàm$\lim_{x\rightarrow x_{0}} f(x) = 1 $
εepsilonsố rất nhỏ, gần bằng khôngε → 0
ehằng số

e = 2,7182818 ...

e = $\lim_{}(1+1/x)^{x}$ , trong đó x → ∞
y "đạo hàmđạo hàm - Lagrange($x^{9}$) "= 9 $x^{8}$
y ""đạo hàm thứ haiđạo hàm của đạo hàm72 $x^{7}$ = ( $x^{9}$) ""

$y^{n}$

đạo hàm thứ nn lần đạo hàm32 = (4 $x^{3}$ )$^{(3)}$
$\frac{dy}{dx}$dẫn xuấtdẫn xuất - ký hiệu Leibnizd (4 $x^{3}$ ) / dx = 16 $x^{2}$
$\frac{d^{2}y}{dx^{2}}$dẫn xuất thứ haiđạo hàm của đạo hàm$d^{2}$ (4 $x^{3}$ ) / d$x^{2}$ = 32 x
$\frac{d^{n}y}{dx^{n}}$ dẫn xuất thứ nn lần dẫn xuất
*
đạo hàm thời gian( ký hiệu Newton ) đạo hàm theo thời gian
*
đạo hàm thời gian thứ haiđạo hàm của đạo hàm
$D_{x}y$dẫn xuấtdẫn xuất - ký hiệu Euler
${D_{x}}^{2}y$Dẫn xuất thứ haiđạo hàm của đạo hàm
*
đạo hàm riêng$\partial (a^{2} + b^{2})/\partial a= 2a$
Tích phânđối lập với dẫn xuất∫ f (x) dx = 1
∫∫tích phân kép∫∫ f (x, y) dxdy
∫∫∫tích phân ba∫∫∫ f (x, y, z) dxdydz
tích phân đường
tích phân bề mặt đóng
tích phân khối lượng đóng
< a , b >

khoảng thời gian đóng

< y , z > = { k | y ≤ k ≤ z }
( a , b )khoảng thời gian mở

( i , j ) = {w | i

iđơn vị tưởng tượngi ≡ √ -1z = 2,5 + 2 i
z*liên hợp phứcz = a + ci → z * = a - ciz * = 2,5 - 2 i
Re ( z )phần thực của một số phứcz = a + ci → Re ( z ) = aRe (2,5- 2 i ) = 2,5
Im ( z )phần ảo của một số phứcz = a + qi → Im ( z ) = qIm (3,5 - 3i ) =- 3
| z |giá trị tuyệt đối| z | = | a + li | = √ $(a^{2} + l^{2})$
arg ( z )đối số của một số phứcchính là góc của bán kính (trong mặt phẳng phức)
nabla / deltoán tử gradient / phân kỳ
*
vector
*
đơn vị véc tơ
x * ytích chậpy ( j ) = x ( j ) * h ( j )
*
biến đổi laplace

F ( y ) = { f ( o )}

*
biến đổi FourierX (ω) = { f ( p)}
δhàm delta
vô cựcvô cực

6. Các ký hiệu trong toán hình học

Ký hiệuTên ký hiệuÝ nghĩaVí dụ
góctạo bởi hai tia∠ABC = 60 °
*

góc đo được

*
ABC = 50 °
*
góc hình cầu
*
AOB = 40 °
góc vuôngbằng 90 °α = 90 °
°độ1 vòng = 360 °α = 60 °
degđộ1 vòng = 360degα = 60deg
"nguyên tốarcminute, 1 ° = 60 "α = 60 ° 59 ′
"

số nguyên tố kép

arcsecond, 1 ′ = 60 ″α = 60 ° 59′59 ″
*
hàngdòng vô tận
ABđoạn thẳngtừ điểm A đến điểm B
*
tiabắt đầu từ điểm A
*
cungcung từ điểm A đến điểm B
*
= 30 °
vuông gócđường vuông góc (tạo góc 90 °)AC ⊥ AD
song song, tương đồngsong songAB ∥ DE
~đồng dạnghình dạng giống nhau, có thể không cùng kích thước∆ABC ~ ∆XYZ
Δhình tam giácHình tam giácΔABC≅ ΔBCD
| x - y |khoảng cáchkhoảng cách giữa điểm x & điểm y| x - y | = 5
πsố piπ = 3,1415926 ...π ⋅ d = 2. r.π = c
radradianđơn vị góc radian360 ° = 2π rad
cradianđơn vị góc radian360 ° = 2π c
gradgonscấp đơn vị đo góc360 ° = 400 grad
ggonscấp đơn vị đo góc360 ° = 400g

7. Biểu tượng Hy Lạp

Chữ viết hoaChữ cái thườngTên chữ cái Hy LạpTiếng Anh tương đươngTên chữ cáiPhát âm
AαAlphaaal-fa
BβBetabbe-ta
ΓγGammagga-ma
ΔδDeltaddel-ta
EεEpsilonđep-si-lon
ZζZetazze-ta
HηEtaheh-ta
ΘθThetathte-ta
IιLotatôiio-ta
KκKappakka-pa
ΛλLambdallam-da
MμMumm-yoo
NνNunnoo
ΞξXixx-ee
OoOmicronoo-mee-c-ron
ΠπPippa-yee
ΡρRhorhàng
ΣσSigmassig-ma
ΤτTautta-oo
ΥυUpsilonuoo-psi-lon
ΦφPhiphhọc phí
ΧχChich

kh-ee

ΨψPsipsp-see
ΩωOmegaoo-me-ga

8. Số La Mã

SốSố la mã
0
1I
2II
3III
4IV
5V
6VI
7VII
8VIII
9IX
10X
11XI
12XII
13XIII
14XIV
15XV
16XVI
17XVII
18XVIII
19XIX
20XX
30XXX
40XL
50L
60LX
70LXX
80LXXX
90XC
100C
200CC
300CCC
400CD
500D
600

DC

700DCC
800DCCC
900CM
1000M
5000V
10000X
50000L
100000C
500000D
1000000M

9. Biểu tượng logic

Ký hiệuTên ký hiệuÝ nghĩaVí dụ
x . y
^dấu mũ / dấu mũx ^ y
&dấu và

x & y

+thêmhoặcx + y
dấu mũ đảo ngượchoặcx ∨ y
|đường thẳng đứnghoặcx | y
x "trích dẫn duy nhấtkhông - phủ địnhx "
xquầy barkhông - phủ địnhx
¬khôngkhông - phủ định¬ x
!dấu chấm thankhông - phủ định! x
khoanh tròn dấu cộng / oplusđộc quyền hoặc - xorx ⊕ y
~dấu ngãphủ định~ x
ngụ ý
tương đươngkhi và chỉ khi (iff)
tương đươngkhi và chỉ khi (iff)
cho tất cả
có tồn tại
không tồn tại
vì thế
bởi vì / kể từ

10. Đặt ký hiệu lý thuyết

Ký hiệuTên ký hiệuÝ nghĩaVí dụ
{}thiết lậptập hợp các yếu tốA = {3,5,9,11},B = {6,9,4,8}
A ∩ Bgiaocác phần tử đồng thời thuộc hai tập hợp A và BA ∩ B = {9}
A ∪ Bhợpcác đối tượng thuộc tập A hoặc tập BA ∪ B = {3,5,9,11,6,4,8}
A ⊆ Btập hợp conA là tập con của B. Tập A được đưa vào tập B.{9,14} ⊆ {9,14}
A ⊂ Btập hợp con nghiêm ngặtTập hợp A là một tập con của tập hợp B, nhưng A không bằng B.

Xem thêm: Cách Ghi Trên File Pdf Bằng Foxit Reader, Cách Tạo Ghi Chú Trong File Pdf Bằng Foxit Reader

{9,14} ⊂ {9,14,29}

A ⊄ B

không phải tập hợp con

Một tập tập hợp không là tập con của tập còn lại

{9,66} ⊄ {9,14,29}
A ⊇ Btập hợp A là một siêu tập hợp của tập hợp B và tập hợp A bao gồm tập hợp B{9,14,28} ⊇ {9,14,28}
A ⊃ BA là một tập siêu của B, tuy nhiên tập B không bằng tập A.{9,14,28} ⊃ {9,14}
$2^{A}$bộ nguồntất cả các tập con của A
*
bộ nguồntất cả các tập con của A
A = Bbình đẳngTất cả các phần tử giống nhauA = {3,9,14},B = {3,9,14},A = B
$A^{c}$bổ sungtất cả các đối tượng đều không thuộc tập hợp A
A \ Bbổ sung tương đốiđối tượng thuộc về tập A tuy nhiên không thuộc về BA = {3,9,14},B = {1,2,3},A \ B = {9,14}
A - Bbổ sung tương đốiđối tượng thuộc về tập A và không thuộc về tập BA = {3,9,14},B = {1,2,3},AB = {9,14}
A ∆ Bsự khác biệt đối xứng

các đối tượng thuộc A hoặc B nhưng không tập giao của chúng

A = {3,9,14},B = {1,2,3},A ∆ B = {1,2,9,14}
A ⊖ Bsự khác biệt đối xứngcác đối tượng thuộc A hoặc B nhưng không thuộc hợp của chúngA = {3,9,14},B = {1,2,3},A ⊖ B = {1,2,9,14}
a ∈ Aphần tử của,thuộc vềA = {3,9,14}, 3 ∈ A
x ∉ Akhông phải phần tử củaA = {3,9,14}, 1 ∉ A
( a , b )cặpbộ sưu tập của 2 yếu tố
A × Btập hợp tất cả các cặp có thể được sắp xếp từ A và B
| A |bản chấtsố phần tử của tập A
#Abản chấtsố phần tử của tập AA = {3,9,14}, # A = 3
|thanh dọcnhư vậy màA = {x | 3
*
aleph-nullbộ số tự nhiên vô hạn
*
aleph-onesố lượng số thứ tự đếm được
Øbộ trốngØ = {}C = {Ø}
*
bộ phổ quáttập hợp tất cả các giá trị có thể
$\mathbb{N}_{0}$bộ số tự nhiên / số nguyên (với số 0)$\mathbb{N}_{0}$ = {0,1,2,3,4, ...}0 ∈ $\mathbb{N}_{0}$
$\mathbb{N}_{1}$bộ số tự nhiên / số nguyên (không có số 0)$\mathbb{N}_{1}$ = {1,2,3,4,5, ...}6 ∈ $\mathbb{N}_{1}$
*
bộ số nguyên= {...- 3, -2, -1,0,1,2,3, ...}-6 ∈
*
*
bộ số hữu tỉ
*
= { x | x = a / b , a , b ∈
*
}
2/6 ∈
*
*
bộ số thực
*
= { x | -∞
6.343434 ∈
*
*
bộ số phức
*
= { z | z = a + bi , -∞
6 + 2 i ∈
*

Trên đây là tổng hợp các ký hiệu trong toán học đầy đủ và chi tiết nhất. Hy vọng rằng các em có thể làm quen hoàn toàn với các ký hiệu để giải toán một cách hiệu quả. Hãy truy cập vào romanhords.com và đăng ký tài khoản để ôn tập kiến thức Toán 12 các kiến thứcliên quan đến môn toán nhé!