Nam Quốc sơn hà là bài bác thơ của tác giả Lý hay Kiệt. Tương truyền trong tiến độ sục sôi kungfu cùng giặc ngoại xâm, Lý thường Kiệt đã chế tạo nên bài bác thơ này. Vào đêm khuya thanh vắng, ông đang ở trong đền thờ và đựng giọng đọc bài thơ. Giọng hào hùng, hào khí chói lóa khiến quân giặc hoảng loạn. Trong tương lai như lời bài xích thơ, quân và dân ta đã chiến thắng quân giặc.
Bạn đang xem: Bài nam quốc sơn hà
Nam Quốc đất nước – bạn dạng tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam
Nam quốc giang sơn (chữ Hán: 南國山河) là 1 trong bài thơ thất ngôn tứ xuất xắc viết bởi văn ngôn ko rõ tác giả. Đây là bài bác thơ lừng danh trong lịch sử Việt Nam, được nhìn nhận là bạn dạng tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam, khẳng định tự do của nhà chũm quyền Đại Việt trên các vùng đất của mình. Bài bác thơ được đến là bài thơ thần , vì thần đọc giúp Lê Hoàn kháng quân Tống năm 981 và Lý hay Kiệt kháng quân Tống năm 1077.
Tiếng thơ vang vọng khắp khu đất trời khiến quân giặc nổi loạn, lòng người việt nam lại đắm chìm vào ngọn lửa yêu nước. Lý thường xuyên Kiệt lúc bấy giờ không phải đứng bên trên đài tuyên ngôn nhưng mà vẫn hoàn toàn có thể tuyên bố hòa bình đất nước.
Tên gọi
Bài thơ này vốn không tồn tại tên, tên thường gọi Nam quốc tô hà là do những bạn biên biên soạn cuốn sách đúng theo tuyển thơ văn Việt Nam, tập 2 (sách vị Nhà xuất bạn dạng Văn học xuất bạn dạng năm 1976) để ra, lấy từ tứ chữ đầu trong câu thơ đầu tiên của bài thơ này (Nam quốc giang sơn Nam đế cư).
Tiếng thơ vang vọng khắp khu đất trời khiến quân giặc nổi loạn, lòng người việt lại say sưa vào ngọn lửa yêu nước
Văn bản
Bài thơ phái mạnh quốc giang san có tối thiểu là 35 dị bản sách và 8 dị phiên bản thần tích. Thư tịch thứ nhất có chép bài xích thơ này là sách Việt năng lượng điện u linh tập, song bản Nam quốc giang san trong Việt năng lượng điện u linh tập chưa phải là phiên bản được nghe biết nhiều nhất, phiên bản ghi vào Đại Việt sử ký kết toàn thư new là bản được nhiều người dân biết nhất. Đại Việt sử ký toàn thư là bộ chủ yếu sử trước tiên có ghi chép bài bác thơ này.
Bản ghi vào Đại Việt sử cam kết toàn thư như sau:
南國山河南帝居，
截然分定在天書。
如何逆虜來侵犯，
汝等行看取敗虚。
Phiên âm Hán-Việt:
Nam quốc tổ quốc Nam đế cư
Tiệt nhiên phận định tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư
Bản dịch nghĩa của Võ Minh Hải:
Sông núi nước nam thì vua nước nam cai quản
Rõ ràng vẫn được phân chia tại sách trời
Cớ làm sao bọn giặc ngỗ ngược kia mang đến đây xâm phạm
Rồi đây chúng bay sẽ thấy và nhận mang sự thất bại hoàn toàn
Bản dịch nghĩa của Nguyễn Tri Tài:
Sông núi nước Nam, vua nước phái nam ở,
Phân vị rạch ròi đang ghi vào sách trời.
Cớ sao bè đảng giặc bạo ngược cho xâm phạm,
Chúng bây rồi xem, sẽ chuốc rước thất tại rã tành.
Bản dịch nghĩa của Nguyễn Hùng Vĩ:
Sông núi nước Nam, nam đế cai quản trị
Hiển nhiên vẫn định phận trên thiên thư
Cớ sao đàn giặc ngỗ ngược đến xâm phạm
Mà chúng bay, coi ra, lại chịu đựng bại ư?
Bản dịch của trần Trọng Kim:
Sông núi nước phái nam vua nam ở
Rành rành định phận ngơi nghỉ sách trời
Cớ sao bầy đàn giặc thanh lịch xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.
Hãy thuộc lắng nghe bài xích thơ được đọc nhằm vang vọng hào khí chết giả trời lúc bấy giờ nhé!
Lịch sử thành lập và hoạt động bài thơ phái nam Quốc tô Hà
Trong chiến tranh Tống–Việt lần đồ vật nhất
Theo sách Lĩnh phái mạnh chích quái:
Năm Thiên Phúc nguyên niên hiệu vua Lê Đại Hành; Tống Thái Tổ không đúng Hầu Nhân Bảo, Tôn Toàn Hưng cất quân xâm chiếm nước Nam. Hai bên đối lũy cùng cụ cự cùng với nhau sống sông Đồ Lỗ. Vua Lê Đại Hành mộng thấy nhì anh thần nhân sống trên sông vái mà lại nói rằng bọn họ là Trương Hống, Trương Hát xưa theo Triệu Việt Vương; nay xin thuộc nhà vua đánh giặc để cứu vãn sinh linh. Vua Lê Đại Hành thức giấc dậy liền đốt mùi hương khấn mong thần giúp. Đêm ấy thấy một fan dẫn đoàn âm binh áo trắng cùng một người dẫn đoàn âm binh áo đỏ trường đoản cú phía Bắc sông Như Nguyệt mà lại cùng xông vào trại quân Tống mà đánh. Quân Tống ghê hoàng, thần nhân tàng hình bên trên không, phệ tiếng ngăm rằng:
“ phái nam quốc đất nước Nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư
Như hà Bắc Lỗ lai xâm lược
Bạch thừa nhận phiên thành phá trúc dư.”
Quân Tống nghe thấy, xéo đánh đấm lên nhau chạy tan, thua trận mà về. Vua Lê Đại Hành trở về ăn uống mừng, truy hỏi phong mang đến hai vị thần nhân, một là Tinh Mẫn Đại vương vãi lập miếu thờ tại ngã tía sông Long Nhãn, hai là Khước Mẫn Đại vương, lập miếu làm việc ngã cha sông Nguyệt. Đa số các nhà nghiên cứu thống tuyệt nhất đề thương hiệu khuyết danh tác giả bài thơ. Riêng biệt Lê mạnh khỏe Thát trong bài “Pháp Thuận và bài xích thơ thần nước nam sông núi” mang đến rằng tác giả bài thơ là Đỗ Pháp Thuận.
Các công ty nghiên cứu gần đây thống nhất ý kiến Nam quốc giang sơn là bài thơ, xuất hiện thêm dưới thời Lê Đại Hành.
Trong chiến tranh Tống–Việt lần trang bị hai
Theo sách Đại Việt sử cam kết toàn thưNăm 1076, Quách Quỳ, Triệu Tiết
Triệu Tiết
Triệu máu (chữ Hán: 赵禼, 1026 – 1090), thương hiệu tự là Công Tài, người Y Chánh, Cung Châu , là tướng tá lĩnh, quan liêu viên đơn vị Bắc Tống trong lịch sử dân tộc Trung Quốc. Triệu ngày tiết từng làm cho Chiêu thảo phó sứ, theo Chiêu thảo sứ Quách Quỳ xâm lược Đại Việt. Gần trọn sự nghiệp của mình, Triệu Tiết bảo vệ biên giới phía t…
đem quân 9 tướng, phù hợp với Chiêm Thành, Chân Lạp tấn công Đại Việt. Phía hai bên giao tranh ở sông Như Nguyệt, một tối quân sĩ thốt nhiên nghe trong đền Trương tướng tá quân tất cả tiếng đọc to rằng:
“Nam quốc giang sơn Nam đế cư
Tiệt nhiên phân định tại thiên thư
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư”
Sau này quả như lời thơ, Lý thường xuyên Kiệt vượt qua quân Tống.
Theo sách Việt năng lượng điện u linh – Chuyện Trương Hống và Trương HátThời phái nam Tấn Vương bên Ngô đi đánh dẹp Lý Huy nghỉ ngơi Long Châu, đóng quân ở cửa Phù Lan, tối ngủ mộng thấy hai người kỹ vĩ, diện mạo khôi ngô đến trình làng nhà vua với xin trợ chiến. Bên vua hỏi danh tính, họ trả lời rằng bọn họ là bạn bè vốn người Phù Lan, làm tướng của Triệu Việt Vương, Việt vương vãi bị Lý phái mạnh Đế tiến công bại. Phái mạnh Đế làm lễ trọng ý ao ước cho họ làm cho quan; nhì em chối từ, trốn vào núi Phù Long, phái mạnh Đế nhiều lần cho người truy nã ko được, new treo ngàn vàng cầu người bắt. Hai anh em đều uống dung dịch độc mà chết. Thượng đế thương chúng ta vô tội cho làm Than Hà Long Quân Phó Sứ, tuần hai sông Vũ Bình với Lạng Giang cho tận trên nguồn, hiệu là Thần Giang Phó Đô Sứ. Trước kia đã hỗ trợ vua Ngô Quyền vào chiến dịch Bạch Đằng.
Nam Tấn Vương tỉnh dậy new đem tế và khấn thần phò trợ. Sau đó Nam Tấn Vương chiến thắng trận, bình xong xuôi quân Tây Long vua không đúng sứ phân tách chỗ lập thường thờ, đa số phong làm cho Phúc Thần một phương, chiếu phong anh là Đại Đương Giang Đô Hộ Quốc Thần Vương, lập đền rồng ở cửa ngõ sông Như Nguyệt. Còn em là tiểu Đương Giang Đô Hộ Quốc Thần Vương, lập thường ở cửa sông phái nam Bình.
Thời vua Nhân Tông công ty Lý, binh Tống phái nam xâm kéo mang lại biên cảnh; vua sai Thái uý Lý thường xuyên Kiệt dựa kè sông đóng cừ để chũm thủ. Một đêm kia binh sĩ nghe vào đền có tiếng ngâm khổng lồ rằng:
“ Sông núi đơn vị Nam phái nam đế ở
Phân minh trời định tại thiên thư.
Cớ sao nghịch lỗ sang trọng xâm phạm
Bọn chúng rồi đây đã bại hư.”
Quả nhiên quân Tống chưa đánh vẫn tan rã. Thần mộng rõ ràng, mảy lông gai tóc chẳng sai.
Năm 1076, hơn 30 vạn quân nhà Tống (Trung Quốc) do Quách Quỳ chỉ huy xâm lược Đại Việt (tên nước nước ta thời đó). Lý hay Kiệt lập phòng tuyến đường tại sông Như Nguyệt (sông Cầu) để chặn địch. Quân của Quách Quỳ đánh cho sông Như Nguyệt thì bị chặn. Những trận quyết chiến khốc liệt đã xảy ra tại đây tuy nhiên quân Tống chẳng sao vượt được phòng tuyến đường Như Nguyệt, đành đóng trại đợi viện binh. Đang đêm, Lý thường xuyên Kiệt cho người vào đền thờ Trương Hống, Trương Hát ngơi nghỉ phía nam bên bờ sông Như Nguyệt, giả làm thần hiểu vang bài xích thơ trên. Nhờ vào thế lòng tin binh sĩ lên hết sức cao. Lý thường Kiệt liền cho quân thừa sông, tổ chức triển khai một trận quyết chiến, tấn công thẳng vào trại giặc. Phần vị bất ngờ, phần vày sĩ khí quân Đại Việt đang lên, quân Tống phòng đỡ yếu đuối ớt, số bị chết, bị thương đã hơn vượt nửa. Lý thường xuyên Kiệt liền cho người sang nghị hòa, mở đường đến quân Tống rút quân về nước, duy trì vững phạm vi hoạt động nước Đại Việt (Việt Nam).
Ý nghĩa nhì câu thơ cuối và đối tượng của bài bác thơ
Trong câu thơ cuối của bài xích thơ nam giới quốc đánh hà bao gồm đại tự nhân xưng ngôi thứ hai số nhiều “nhữ đẳng” 汝等. Vào các bản dịch thơ của bài xích thơ này tự nhữ đẳng số đông được dịch là chúng bay hoặc bọn chúng mày. Theo Nguyễn Hùng Vĩ cùng Nguyễn sơn Phong “nhữ đẳng” 汝等 vào câu thơ cuối của bài bác thơ nam quốc tổ quốc là chỉ quân Đại Việt, đối tượng của bài bác thơ là quân Đại Việt, không hẳn quân Tống, ý của nhì câu thơ cuối của bài bác thơ là nguyên nhân quân giặc cho xâm phạm mà những ngươi (quân Đại Việt) lại cam lòng chịu thất bại.
Nam quốc sơn hà
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm,
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư.
Dịch nghĩa
“Núi sông nước nam thì vua phái mạnh ở,
Cương giới vẫn ghi rành rành sinh sống trong sách trời.
Cớ sao tập thể giặc bạo ngược cơ dám cho tới xâm phạm?
Chúng cất cánh hãy hóng xem, thế nào cũng chuốc đem bại vong.”
Tương truyền, năm 1077, rộng 30 vạn quân Tống bởi Quách Quỳ chỉ đạo xâm lược Đại Việt. Lý thường xuyên Kiệt lập phòng tuyến đường tại sông Như Nguyệt (sông Cầu) để chặn địch. Quân của Quách Quỳ đánh đến sông Như Nguyệt thì bị chặn. Nhiều cuộc chiến ác liệt đã xẩy ra tại đây nhưng lại quân Tống không vấn đề gì vượt được phòng con đường Như Nguyệt, đành đóng trại đợi viện binh. Đang đêm, Lý thường Kiệt cho tất cả những người vào đền rồng thờ Trương Hống, Trương Hát, ở phía phái mạnh bờ sông, giả làm cho thần hiểu vang bài thơ trên. Nhờ vào thế lòng tin binh sĩ lên khôn cùng cao. Lý thường xuyên Kiệt liền đến quân thừa sông, tổ chức một trận quyết chiến tấn công thẳng vào trại giặc. Phần vì chưng bất ngờ, phần vị sĩ khí quân Việt đang lên, quân Tống phòng đỡ yếu đuối ớt, số bị chết, bị thương vẫn quá nửa. Lý hay Kiệt liền cho tất cả những người sang nghị hoà, mở đường mang lại quân Tống rút quân về nước, giành lại giang sơn, giữ lại vững giáo khu Đại Việt. Một số trong những nhận định xem bài thơ này là bạn dạng tuyên ngôn tự do đầu tiên của Việt Nam.
Bài thơ này nằm trong truyền thuyết về hai anh em Trương Hống, Trương Hát. Có tài năng liệu gắn truyền thuyết này với Lý hay Kiệt trong trận đánh chống quân Tống năm 1076, sớm nhất có thể là Việt năng lượng điện u linh (Lý Tế Xuyên đời Trần), sau đó được nhiều sách sử khác ví như Đại Việt sử cam kết toàn thư, Việt sử tiêu án,… chép lại. Trong những lúc đó, sách Lĩnh phái nam chích quái quỷ (Trần thay Pháp đời Trần) lại gắn thần thoại cổ xưa này với cuộc chiến chống quân Tống lần đầu tiên thời chi phí Lê của Lê Đại Hành năm 981, với ngôn từ như sau:
南國山河南帝居，
皇天已定在天書。
如何北虜來侵掠，
白刃翻成破竹餘。
Nam quốc tổ quốc Nam đế cư,
‡ Hoàng thiên dĩ định ‡ trên thiên thư.
Như hà ‡ Bắc lỗ lai xâm ‡ lược,
Bạch nhấn phiên thành phá trúc dư.
(Sông núi nước nam thì vua nam giới ở.
Thượng đế sẽ định bởi thế trong sách trời.
Cớ sao giặc phương Bắc lại sắp tới xâm lược,
Gươm sáng đang chém hết những ngươi tung tành như chẻ tre.)
Ngoài ra, bài thơ còn tồn tại khoảng hơn 30 dị bản được chép trong các sử và sách không giống nhau. Tiêu đề bài bác thơ vì chưng nhóm biên soạn Hợp tuyển thơ văn nước ta thêm.
Bản dịch của Lê Thước, nam giới Trân
“Núi sông nam Việt vua phái nam ở,
Vằng vặc sách trời phân tách xứ sở.
Giặc dữ cớ sao phạm mang lại đây?
Chúng mày tốt nhất định buộc phải tan vỡ.”
Bản dịch của Nguyễn Đổng Chi
“Nước phái nam Việt bao gồm vua phái nam Việt,
Trên sách trời phân chia biệt rành rành.
Cớ sao giặc dám hoành hành?
Rồi đây bay sẽ rã tành đến coi.”
Dị bản
“Nam quốc đất nước nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư
Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm
Bạch dấn thiên thành phá trúc dư.”
Dị bản
“Nam quốc giang sơn Nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định trên thiên thư
Như hà Bắc lỗ lai xâm phạm,
Nhất trận phong cha tận tảo trừ.”
Bản dịch của Hoàng Xuân Hãn
“Sông núi nước Nam, vua nam giới ở,
Rành rành định phận tại sách trời.
Xem thêm: Top 9 Bài Em Hãy Giải Thích Lời Khuyên Của Lênin Học Học Nữa Học Mãi (18 Mẫu)
Cớ sao vây cánh giặc sang trọng xâm phạm?
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời.”
Nam Quốc tô Hà chính là bài thơ thần của Việt Nam. Khi bài xích thơ vang lên khiến cho ý chí kháng giặc của người việt sục sôi và quân giặc hoảng sợ. Cho dù qua từng nào năm thì ngọn lửa ấy vẫn còn đó vang vọng vào lời bài xích thơ. Phái mạnh Quốc sơn Hà thiết yếu là bản tuyên ngôn chủ quyền đầu tiên của Việt Nam.